ჭინჭარი უნიკალურია მისი შემადგენლობით და სამკურნალო თვისებების მრავალფეროვნებით. სამწუხაროდ, ადამიანების უმრავლესობა აღიქვამს ამ მცენარეს, როგორც სარეველას, რაც თითქმის ყველგან გვხვდება.
მას ადამიანები შორიდან უვლიან, რადგან ისუსხება, მაგრამ ბოტანიკოსები ამტკიცებენ, რომ არა თუ გვერდი უნდა ავუაროთ, არამედ შევაგროვოთ და გამოვიყენოთ მრავალმხრივად.
ახალგაზრდა ჭინჭარს გამოცდილი დიასახლისები წვნიანებისა და სალათების მოსამზადებლად იყენებენ. მისი კერძები არა მხოლოდ გემრიელი, არამედ ჯანსაღი, სასარგებლო და ვიტამინებით მდიდარია.
ჭინჭრის გამოყენება
“ერთი ჭინჭარი შვიდ მკურნალს ანაცვლებს”, ასე ირწმუნებოდნენ ძველად. ჭინჭრის სამკურნალო თვისებები კარგად იყო ცნობილი ჩვენი წინაპრებისთვის და მისი პოპულარობა დღესაც არ მცირდება.
ვიტამინები და მინერალები, რომლებიც შედიან ჭინჭრის შემადგენლობაში, ქმნიან მას ერთ-ერთი ყველაზე სასარგებლო მწვანილად. ასეთ მრავალფეროვან ვიტამინების კონცენტრაციას ვერ იპოვით ყველაზე სასარგებლო ხილსა და ბოსტნეულშიც კი!
მაგალითად, ასკორბინის მჟავა (ვიტამინი C) ჭინჭარში ბევრად მეტია, ვიდრე ლიმონში და ვიტამინი A მეტია, ვიდრე სტაფილოსა და ისპანახში. ვიტამინების ძირითადი ჯგუფის გარდა, ჭინჭარი შეიცავს ვიტამინ E, რაც აუცილებელია ართრიტის მქონე ადამიანებისთვის. იგი გააუმჯობესებს სხეულის მდგომარეობას და მნიშვნელოვნად შეამცირებს ტკივილს.
ვიტამინი H, რომელიც შედის ჭინჭარში, ჩართულია ღვიძლისა და ნერვული სისტემის მუშაობაში და ვიტამინი K უზრუნველყოფს სისხლის შედედებას, ხელს უშლის ოსტეოპოროზს და იცავს გულს.
ვიტამინების გარდა, ჭინჭრის სასარგებლო თვისებები გამოწვეულია კალციუმის, მაგნიუმის და სხეულისთვის აუცილებელი სხვა ელემენტების მაღალი შემცველობის გამო. ჭინჭრის შემადგენლობა მოიცავს ორგანულ მჟავებსა და სილიციუმს, რის გამოც ჭინჭარი გახდება შესანიშნავი გასაძლიერებელი საშუალება.
ჭინჭრის გამოყენება ხალხურ მედიცინაში
უფრო ხშირად ჭინჭრის ფოთლებს იყენებენ, საუკეთესოა მისი მოკრეფა მაისში ან ივნისში, სავსე მთვარეობის დროს.
გაფინეთ ფოთლები ოთახის ტემპერატურაზე 3-5 სმ-ის სისქეზე და გააშრეთ, თუ ხელოვნურად გააშრობთ, ეს გააკეთეთ 40-50 გრადუსზე. გამშრალი ფოთლების შენახვის ვადა 2 წელია.
ჭინჭრის ფესვებს ამზადებენ გვიანი შემოდგომიდან ადრეულ გაზაფხულამდე, ყვავილებს – ივნისში ან ივლისში, თესლს კი – აგვისტოს მეორე ნახევრიდან. ჭინჭრის წვენი გამოიყენება ფოთლებიდან, სანამ მცენარე გაყვავდება.
ჭინჭარს აქვს ბევრი სამკურნალო თვისება: სისხლდენის შეწყვეტა, დიურეზული და ნაღველმდენი ეფექტები, ანთებითი პროცესების მოხსნა, საჭმლის მომნელებელი ტრაქტის ლორწოვანი გარსის აღდგენის დაჩქარება, მენსტრუაციის ნორმალიზაცია.
ნაყენი – სისხლდენის შესაჩერებლად, ნერვების დასაწყნარებლად და შეშუპების წინააღმდეგ.
ეს ნაყენი ეფექტურია ჰემოროიდული, ნაწლავური და ფილტვებიდან სისხლდენის შეჩერებისთვის (მასში K ვიტამინის დიდი რაოდენობით შემცველობის გამო).
გარდა ამისა, რკინის მაღალი შემცველობის წყალობით, ჭინჭარი სისხლწარმოქმნასაც აუმჯობესებს, ის სასარგებლოა რკინადეფიციტური ანემიის დროს.
აქვს დამამშვიდებელი ეფექტი (B ჯგუფის ვიტამინების გამო), რეკომენდებულია ნერვული დარღვევების, გაღიზიანებადობისა და უძილობის გამო.
ის გამოიყენება როგორც დიურეზული შეშუპებისთვის (ეფექტი მიღებულია ორგანული მჟავებისა და ფლავონოიდების გამო). ინფუზიის მოსამზადებლად, აიღეთ 2 ს/კ. ახალი ფოთლები (გამხმარი არ არის შესაფერისი), დაასხით 400 მლ მდუღარე წყალი, დააყოვნეთ 2 საათი, გაწურეთ, მიიღეთ 0.5 ჭიქა დღეში 30 წუთით ადრე კვებამდე.
ჭრილობების და წყლულების სამკურნალო წვენი
ახალი ფოთლების წვენი ფლობს ჭრილობის სამკურნალო თვისებებს. გასტრიტისა და წყლულის დროს მიიღეთ წვენი – თითო ჩაის კოვზი 3-4-ჯერ დღეში, ჭამამდე ნახევარი საათით ადრე. ფოთლები გაატარეთ ხორცსაკეპში ან მარლის საშუალებით გამოწურეთ წვენი.
ჭრილობებისთვის
წვენში დასველებული ტამპონი გვეხმარება ჭრილობებისა და აკნეს მოშორებაში. ამისთვის ის დაიდეთ პრობლემურ ადგილებზე და დაიკარით ლეიკოპლასტირი. გამოიცვალეთ დღეში 2-3-ჯერ აღდგენამდე. გარდა ამისა, პარალელურად ჭინჭრის წვენის ან ნაყენის დალევაც შეგიძლიათ. 1 ს/კ. ერთ ჭიქა წყალში გააზავეთ.
თმისთვის
ჭინჭრის ნახარში კურნავს თმას სებორეისა და გამელოტებისგან. აიღეთ 100 გრამი ფოთოლი და ადუღეთ ნახევარი საათით 1 ლიტრ ძმარში, რომელიც წყალში იქნება გახსნილი (1:1 პროპორციით). დაიბანეთ თავი საღამოს ძილის წინ, შამპუნის გარეშე, დღეგამოშვებით. კურსის ხანგრძლივობა – 3-4 კვირა. შემდეგ ორკვირიანი შესვენების შემდეგ კვლავ გაიმეორეთ.
სისხლში შაქრის შემცველობის დასაწევი რეცეპტი
2 ს/კ. გამხმარი ფოთოლი აურიეთ იოგურტში და მიირთვით ჭამამდე 2 კვირის განმავლობაში.
შეისვენეთ 10 დღე და კვლავ ორკვირიანი მკურნალობა გაიმეორეთ.
მამაკაცის ჯანმრთელობისათვის
მამაკაცის პროსტატის ადენობის ადრეულ სტადიაზე სასარგებლოა ჩაი მშრალი ფოთლებისგან – 2 სუფრის კოვზ მშრალ ფოთოლს დაასხით 1 ჭიქა მდუღარე წყალი და დადგით 5-10 წუთი.
ქალის ჯანმრთელობისათის
გახანგრძლივებული და მტკივნეული მენსტრუაციის დროს, ასევე ლაქტაციის დროს არასაკმარისი რძის შემთხვევაშიკარგია ჭინჭრის ჩაის გამოყენება ან ჭინჭრის წვენის დალევა.
უკუნაჩვენებია ჭინჭრის წვენი ორსულობის, მაღალი პროთრომბინის, ვარიკოზის დროს.